به گزارش پارک علم و فناوری قم به نقل از مهر، نشست مطبوعاتی همایش ملی «قرآن و معرفت‌شناسی» روز گذشته ۳۰ مهرماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا قائمی‌نیا دبیر علمی همایش و اسلام سواری دبیر اجرایی همایش برگزار شد.
در ابتدای این نشست اسلام سواری دبیر اجرایی همایش درباره برپایی این همایش گفت: همایش با سخنرانی آیت‌الله علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی آغاز می‌شود؛ سپس سید یحیی یثربی استاد فلسفه و حجت‌الاسلام قائمی‌نیا نیز سخنرانی خواهند داشت. پس از آن سه مقاله برتر همایش نیز قرائت خواهد شد.
وی در ادامه افزود: انتهای برنامه میزگردی با اساتید حوزه قرآن و معرفت‌شناسی با حضور آیت‌الله رشاد، دکتر سید یحیی یثربی، حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر قائمی نیا، دکتر رضا سلیمان حشمت و دکتر حسین کلباسی برپا می‌شود.
سواری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ۵۰ مقاله از ابتدای فراخوان به دبیرخانه همایش ارسال شده که از این تعداد ۲۲ مقاله داخلی به تأیید رسید و در شش فصل در کتاب «قرآن و معرفت‌شناسی» به چاپ رسیده است که این شش فصل عبارتند از: «امکان و اقسام معرفت»، »تعریف و منطق در قرآن»، «ابزار معرفت در قرآن»، »هرمنوتیک و زبان شناسی»، «علم و مابعدالطبیعه» و «معرفت دینی و نقد نسبی گرایی»
در ادامه این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا قائمی‌نیا دبیر علمی همایش با اشاره به تعریف معرفت شناسی و معنای وسیعی آن، گفت: مفاهیم مهم در حوزه معرفت شناسی در مجموعه مقالات همایش لحاظ شده است این مفاهیم شامل معناشناسی، زبان شناسی، معرفت شناسی و هرمنوتیک است که این مباحث همه از سنخ دانش‌های نزدیک به معرفت شناسی است.
وی با اشاره به اینکه معرفت شناسی از قرن بیستم به طور مستقل در قالب یک دانش در آمده است، افزود: گرچه در یونان باستان و آثار افلاطون و ارسطو مباحثی دراین رابطه مطرح شده ولی به طور مستقل از قرن بیستم رواج یافته و این مباحث به تدریج به ایران وارد شده و بزرگانی چون علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، شهید مطهری، شهید بهشتی و … مباحثی در این باب مطرح کردند. پس از انقلاب اسلامی نیز در حوزه و دانشگاه افرادی چون آیت‌الله جوادی آملی در کتاب «شناخت شناسی در قرآن» که بعدها به «معرفت شناسی در قرآن» در تجدید چاپ تغییر نام داد، مباحثی را مطرح کرده‌اند.
عضو هیات علمی گروه معرفت‌شناسی در ادامه افزود: معرفت شناسی از مباحث امکان، اقسام، انواع، ساختار، توجیه و شکاکیت تشکیل شده است در هرمنوتیک نحوه فهم متن، امکان فهم معنا، نحوه ایجاد پیش فرض‌ها و انتظارات خواننده و تأثیر در نقش و قصد گوینده یا نویسنده مطرح می‌شود. مجموعه‌ای از مباحث از این دست چند رویه یک سکه هستند ما اگر در حوزه متون دینی از معرفت سخن بگوییم مجبور هستیم از معنایی این چنینی سخن بگوییم.
قائمی‌نیا با بیان اینکه کار معرفت شناسی، هرمنوتیک و زبان شناسی که عملاً سه دانش مستقل هستند در حوزه متون دینی با هم تقارب پیدا می‌کنند، توضیح داد: از ۱۰ سال پیش تصمیم برپایی این همایش گرفته شده بود تا اینکه در سال ۹۰ و ۹۱ اقدامات انجام شد و اکنون نیز به دنبال گسترش آن هستیم.
سردبیر مجله علمی ـ پژوهشی ذهن یادآور شد: هر دانش جدیدی که به فهم قرآن کریم کمک کند، قطعاً خدمت بزرگی به تفکر اسلامی می‌کند. دراین همایش همین اندازه که خود پرسش معرفت شناسی قرآنی مطرح شود، کفایت می‌کند این حوزه خصلت بینا رشته‌ای دارد نسبتی بین علوم قرآنی و تفسیر و مباحث هرمنوتیکی و … برقرار می‌شود و ما تلاش کردیم این زمینه‌ها را گسترش و مطرح کنیم. متأسفانه هنوز دراین رابطه‌های مراکز علمی و حوزه‌ها فعال نشده‌اند چرا که مطالعات بین رشته‌ای دشوار و تخصصی است.
همایش ملی «قرآن و معرفت‌شناسی» به همت گروه معرفت شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همکاری گروه‌های فلسفه و علوم قرآنی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) در ۵ آبان ماه برگزار خواهد شد.
همایش ملی «قرآن و معرفت‌شناسی» با اهدافی چون استخراج مباحث معرفت‌شناختی از قرآن کریم؛ عرضه‌ی نظرات جدید معرفت‌شناختی به قرآن و اخذ نظر و پاسخ قرآن کریم؛ نقد مبانی معرفت‌شناسی غرب بر مبنای تعالیم قرآنی؛ و بهره‌گیری از آموزه‌های معرفتی قرآن در اصلاح و توسعه‌ی معرفت‌شناسی اسلامی، و سخنرانی آیت‌الله علی‌اکبر رشاد، دکتر سید یحیی یثربی، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا قائمی‌نیا (دبیر علمی همایش) و برخی از اساتید فلسفه و علوم قرآنی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار خواهد شد.
- کتاب قرآن و معرفت شناسی منتشر شد/ ارزش سنجی معرفتی در قرآن کریم
- هفتمین پیش همایش از «همایش بین‌المللی اندیشه‌های علامه طباطبایی در تفسیر المیزان» برگزار می شود
- اندیشه‌های علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در دانشگاه الزهرا(س) بررسی می شود
- همایش معرفی سیره اخلاقی ـ عرفانی علامه طباطبایی برگزار می شود
- نشست اندیشه های علامه طباطبایی در تفسیر المیزان برگزار می شود
