مرکز رشد علوم انسانی قم

به گزارش خبرنگار مهر، سالها قبل مناظره شیخ حسن میلانی با حجت الاسلام وفسی مدیر مدرسه ایروانی تهران در دانشکده الهیات دانشگاه تهران درباره انحرافات عرفا و فلاسفه و وحدت وجود و بسیط الحقیقة و … برگزار شد.

میلانی در بخشی از این مناظره گفته است: ما عقل و برهان را قبول داریم، اما معتقدیم که فلاسفه و عرفا به اسم عقل و برهان به میدان آمده‌اند، ولی آنچه را که گفته‌اند عقلی و برهانی نیست. آنها اوهام و خیالات باطل را فلسفه و عرفان اسلامی نامیده‌اند. شما اگر مبانی فلسفه را بفهمید و بپذیرید، تمام اصول و فروع دین، ابواب فقه و فضایل اخلاقی‌تان را باید به دریا بریزید!

وی افزود: عباراتی را که بزرگان فلسفه بکار می برند مطابق با مکتب انبیا است ولی به تفصیل که وارد می شوند همه را تحریف می‌کنند. بعنوان اثبات واجب الوجود وارد می شوند همه را تحریف می‌کنند بعنوان اثبات واجب الوجود وارد می شوند اما اثبات میکنند چنین موجوداتی واجب الوجودند به همین خاطر خیلی از بزرگان گفته‌اند فرق بین فلاسفه و دهری‌ها فقط در لفظ است چه فلاسفه و عرفا و چه منکرین وجود خدا همین عالم را قبول دارند منتهی یکی واجب الوجود و دیگری ماده.

میلانی اظهارداشت: فلاسفه در مقابل انبیاء بودند و انبیاء را مسخره می‌کردند که برای عوام آمده‌اند ما خود اهل فکریم. فلاسفه می‌گویند ما اهل عقلیم؛ بگویید اهل فکر نه اهل عقل. اگر اهل عقل باشیم در تعقل دو حرف وجود ندارد و عقل مختص اهل بیت است، ما میخواهیم اهل عاقل باشیم. در تفکر خطا، اشتباه و جهل مرکب وجود دارد، اما مکتب انبیا مکتب عقلانیت واقعی است. تعقلی که در انبیا هست از وحی گرفته شده است.                                                                                                                      

وفسی هم طی سخنانی گفت: اغلب اعتراضات منتقدان به فلسفه بر اساس نظر فلاسفه است و به فلسفه مربوط نمی‌شود. فلسفه مانند ریاضی یک علم است. اما ریاضیدان فردی است که احتمال اشتباه و خطا در موردش وجود دارد. اگر مسئله‌ای در ریاضی غلط حل شود، هیچگاه علم ریاضی تخطئه نمی‌شود. بنابراین، نظام عقلی حکم می‌کند که دنیای علم را از دنیای عُلما جدا کنیم. به بیان دیگر، همانطور که میان اسلام و مسلمان‌ها تفاوت قائل هستیم، بین علم فلسفه و فلاسفه نیز جدایی قائلیم.

وی افزود: مسئله زمانی روشن می‌شود که اختلافاتی در مبانی حل شود. اگر مبانی تصوری و تصدیقی حل نشود، ورود به مسائل راهگشا نیست. ابتدا بایستی تصور فلاسفه در مورد وجود و علیت و … روشن شود، سپس به بحث پرداخت. نکته دیگر مرز اختلاف بین نگاه درون دینی و برون دینی است. علم فلسفه معتقد است که ما با بدیهیات بتوانیم حقیقت جدیدی را کشف کنیم . این مسئله مورد اجماع است و در کتب منطقی و آرای متکلمین پذیرفته شده است. اگر ما یک قیاس و استدلال داشته باشیم و این قیاس منطقی از نظر شکل و محتوا بدیهی باشد خیلی از مسائل نظری را می توان حل کرد.

وفسی تصریح کرد: اصطلاحاتی که وارد فلسفه شده‌اند با اصطلاحات و مفاهیمی که به صورت عرفی فهمیده می‌شود متفاوت است. ابتدا بایستی سراغ این مفاهیم برویم. کلید فهم تمام گنجینه های معارف بشری لغات است. و اگر این لغات درک نشوند مغالطه شکل می‌گیرد.

سایت سیما فکر فایل این مناظره را در سایت خود قرار داده است که علاقه مندان برای مشاهده این مناظره می توانند به این لینک مراجعه نمایند.