مرکز رشد علوم انسانی قم

به گزارش پارک علم و فناوری قم به نقل از مهر، مسیر ۱۸کیلومتری مکه به عرفات عمدتاً توسط اتوبوس‌های تعیین شده طی می‌شود، اما اتوبوس تنها وسیله نقلیه ممکن نیست، چند سالی است که منوریل پیشرفته‌ای هم درست شده که قطارهای چینی آن در این یک هفته وظیفه انتقال حجاج را برعهده دارد.

سه میلیون زائر جهان اسلام که ۶۴ هزار نفر آن ایرانی هستند، از عصر فردا (پنج شنبه ۸ ذی‌الحجه) راهی عرفات شده و از ظهر تا غروب روز جمعه را در عرفات وقوف می‌کنند و روز شنبه عید «قربان» خواهد بود.

یکی از سؤال‌های که در ذهن شکل می‌گیرد این است که جمعیت عظیم حجاج چگونه از مکه به عرفات منتقل می‌شوند؟ برخی از حجاج صبح فردا پیاده از مکه به طرف منا می‌روند. هم اکنون منا متصل به مکه و در مجاورت منطقه عزیزیه (جایی که بیشتر زائران ایرانی در آنجا اسکان دارند) قرار دارد. سپس ظهر فردا باز پیاده خود را به عرفات می‌رسانند.

بیشترین سهم انتقال زائران بر عهده اتوبوس‌هاست، چنانچه زوار ایرانی هم همگی این مسیر ۱۸ کیلومتری را توسط اتوبوس سقف باز برای مردان و سقف پوشیده برای بانوان طی مسافت کرده و خود را به عرفات می‌رسانند. سرزمینی که آدم در آنجا توبه کرد و با حوا آشنا شد. سرزمینی که یاد و بوی سالار شهیدان به مشام اهل دل می رسد و خداوند هم تا ابد ابتدا به زوار او می نگرد و بعد به حاجیان در عرفه. سرزمینی که برای ساعاتی مزین به قدوم با برکت و سراسر نور یادگار انبیاء و ائمه حضرت ولی عصر(عج) است.

تا چهار سال پیش زائران این مسافت ۱۸ کیلومتری مکه تا عرفات را ساعت‌ها در ترافیک انبوه سپری می‌کردند؛ اما با قرار دادن جاده‌ای ویژه به زائران ایرانی که اصطلاحا حمل و نقل ترددی گفته می‌شود دیگر از آن ترافیک خبری نیست و حداکثر زمان رسیدن زائران از مکه تا عرفات ۶۰ دقیقه بیش نیست.

غروب روز جمعه نیز زائران از عرفات سوار ماشین شده و به مشعرالحرام می‌روند؛ این مسافت نیز کمتر از یک ساعت وقت نیاز دارد (در سال‌های قبل که ایرانیان دارای حمل و نقل ترددی نبودند این مسافت بیش از ۵ تا ۷ ساعت وقت زائران را می‌گرفت) به هر حال؛ مردان شب با اتوبوس‌ها وداع کرده و رحل اقامت بر خاک‌های مشعر می‌نهند تا شبی پر رمز و راز را بی‌سرپناه و حداکثر فقط بر حصیری ساده تا صبح به سر برند؛ چه آنکه پروردگار متعال در قرآن کریم بر ذکر در این شب و مکان تاکید ویژه فرموده است؛ (فَاذْکُرُوا اللَّهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ).

اما مناسک بانوان در مشعر کمی متفاوت‌تر است؛ آنان می‌توانند‌‌ همان شبانه از مشعر بگذرند و در منا اقامت کنند. بانوان ایرانی نیز همگی با اتوبوس‌های ویژه به همراه مدیران کاروان که خود حج انجام نمی‌دهند دقایقی در مشعر توقف و بالافاصله وارد منا می‌شوند و شبانه رمی جمره عقبه (شیطان بزرگ) می‌کنند، با این حساب از مردان چند قدم پیشی گرفته‌اند!

اما مردان تا طلوع آفتاب در مشعر می‌مانند و سپس فاصله چند کیلومتری آن تا منا را با ازدحام جمعیت یک الی دو ساعت طی کرده و صبحانه روز عید را در چادرهای منا سرو می‌کنند. (حجاج در منا دارای محل مشخص و چادرهایی که از سال گذشته تهویه و کولر آن مطلوب‌تر شده، استقرار می‌یابند).

از اینجا نیز یکی از حکمت‌های اینکه مدیران کاروان نمی‌توانند و نباید مناسک حج را انجام دهند مشخص می‌شود؛ چه آنکه شب را باید به همراه بانوان باشند و نمی‌توانند در مشعر وقوف کنند. پس از صبحانه مردان فاصله ۳/۵ کیلومتری چادرهای ایرانی تا جمرات را پیاده طی کرده و با اقتدا به ابراهیم خلیل هفت سنگ به شیطان بزرگ زده و در کمال خستگی فاصله رفت را برمی گردند.

خادمان کاروان و ذابحین ایرانی با دقت برای تک تک زائران گوسفندی در گشتارگاهی که در نزدیکی منا است، ذبح کنند و پس از آن مردان موهای سرخود را تراشیده و بانوان نیز ناخن و چند تار مو! و با این عمل شادی بر لب‌ها نقش بسته و زائر «حاجی» می‌شود. البته بیتوته (ماندن در شب) در منا در شب‌های یازدهم و دوازدهم؛ رمی جمرات سه گانه در آن دو روز و انجام اعمال (طواف – نماز – سعی – طواف نساء و نماز آن) در روزهای بعد پایان بخش یک عمر انتظار و پنج روز معاشقه و شیدایی است… .