به گزارش پارک علم و فناوری قم به نقل از مهر، در ادامه درسگفتارهای پائیزه مؤسسه مطالعات سیاسی اقتصادی پرسش درسگفتار «روایت تاریخی نقد اقتصاد سیاسی» با تدریس پرویز صداقت از دوشنبه ۱۱ آذرماه آغاز می شود. این دوره دوشنبه های هر هفته از ساعت ۱۷-۱۹ برگزار می شود.
طرح درس که توسط صداقت ارائه شده، به این شرح است: دانشگاه گلاسکو، جایی که آدام اسمیت در آنجا دارای کرسی منطق و فلسفه اخلاق بود، در سال تحصیلی ۹۸-۱۹۹۷، دپارتمان اقتصاد سیاسی خود را به دپارتمان اقتصاد تغییر نام داد. شاید این تغییر نام بسیار دیرهنگام بود چراکه اغلب دانشکدههای اقتصاد دههها و بیش از یک سده است که اصطلاح «علم اقتصاد» را جایگزین «اقتصاد سیاسی» کردهاند. در حقیقت، این تحول از نیمه دوم قرن نوزدهم و در پی تحولاتی رخ داد که به دنبال چیرگی گفتمان نوکلاسیکها در اقتصاد دانشگاهی پدیدار شد. اما اﻳﻦ، یک تغییر ﻧﺎم ﺻﺮف ﻧﻴﺴﺖ، ﻧﻤﺎدی از از دﮔﺮدﻳﺴﻲ ﻳﻚ ﻋﻠﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ.
به باور جریان غالب در اقتصاد، ﺑﺮﺧﻼف ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﻪ از ﺗﻨﻮع ﭘـﺎراداﻳﻢ ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ، ﻋﻠـﻢ اﻗﺘﺼـﺎد ﭘـﺎراداﻳﻤﻲ ﻛـﻢوﺑـﻴﺶ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد دارد ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻠﺴﻔﻪی ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ اﺳﺖ و ﺑﺮ اﺳﺎس آن و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای از ﻣﻔﺮوﺿﺎت ﻧﻈﺮی ﺑﻨﻴﺎدی ﻣﻲﻛﻮﺷـﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﺳﺎزی رﻳﺎﺿﻲ واﻗﻌﻴﺖﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی را ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ. در اﻳﻦ درسﮔﻔﺘﺎر ﺗﻼش ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎ ﻣﺮور ﺑﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﺪه ﺗﺤﻮل اﻗﺘﺼﺎد، ﺳﻨﺖ ﻫـﺎی اﻗﺘﺼـﺎد ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺑـﺎزﺧﻮاﻧﻲ ﺷـﻮد و در مقابلِ ﻧﻈﺮات اﻗﺘﺼﺎد دانشگاهی، دیدگاههای اﻗﺘﺼﺎد دﮔﺮاﻧﺪﻳﺶ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﻮد.
در اﻳﻦ درسﮔﻔﺘﺎر ﻃﻲ ﭼﻬﺎر ﻧﺸﺴﺖ ﻧﺨﺴﺖ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﻴﺶ از ﻣﺎرﻛﺲ معرفی میشود و در پرتو تکامل نهادها و صورتبندیهای اقتصادی ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎن اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻈﺮات آنﻫﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣـﻲ ﺷـﻮد. ﻫـﺪف، معرفی ریشههای ﻓﻠﺴﻔﻲ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻜﻮﻳﻦ اﻳﻦ ﻋﻠﻢ اﺳﺖ ﺗـﺎ در ﭘﺮﺗـﻮ آن زمینه لازم برای معرفی اﻗﺘﺼـﺎد ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﻣﺎرﻛﺴـﻲ فراهم شود.
در ادامه، روششناسی و ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﻲ اﻗﺘﺼﺎدﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺎرﻛﺲ معرفی میشود و مورد بحث قرار میگیرد. علاوه بر معرفی دستگاه نظری مارکس در حوزه اقتصاد سیاسی، مفاهیم اصلی اقتصاد سیاسی مارکسی موضوع بررسی و شناسایی است. در این چارچوب، تلاش میشود به طور خاص، درباره موضوع بحران اقتصادی از منظر اقتصادشناسی مارکسی بحث گردد.
علاقه مندان برای مطالعه می توانند به آثار زیر مراجعه کنند:
پل سوییزی (بیتا)، نظریهی تکامل سرمایهداری، نشر دامون
ای.ک. هانت (۱۳۸۱)، تکامل نهادها و ایدتولوژیهای اقتصادی، ترجمه سهراب بهداد، نشر اگه.
Richard Wolff and Stephen A. Resnick (1987), Economics: Marxian versus Neoclassical, John Hopkins University Press.
David Harvey (2010), The Enigma of Capital and the Crisis of Capitalism, Oxford University Press.
مؤسسه پرسش در خیابان ولیعصر، ضلع شمالی پارک ساعی، کوچه ساعی یکم، شماره ۷ واقع است.
- انتشار مقدمهای بر نظریه اقتصاد سیاسی اسلامی/نظریه اقتصاد سیاسی اسلامی چگونه فرمولبندی و تبیین میشود؟
- درسگفتار مارکس به روایت آثارش برگزار می شود
- کارگاه آموزشی «اقتصاد پولی، نقش و جایگاه پول در اقتصاد» برگزار می شود
- پیشنهاد تأسیس علم اقتصاد برکت/ تفاوت اقتصاد رشد و برکت
- نشست «اقتصاد اسلامی در قرآن» برگزار می شود