مرکز رشد علوم انسانی قم

حجت الاسلام “علی نصیری” رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد در مورد اینکه چگونه می توان کودکان را با آموزه های دینی آشنا ساخت به خبرنگار مهر گفت: اولین نکته ای که در این ارتباط می شود گفت همان فرمایش حضرت امیر(ع) به فرزندش امام حسن مجتبی است که فرمود: قلب و دل یک نو رسیده یا یک خردسال مثل یک زمین خالی است که آماده است که هر بذری را در آن بکاریم. این نکته بسیار مهمی است به هر حال هویت و شخصیت کودکان با تربیت والدین و اطرافیان خود شکل می گیرد و تأثیرپذیری انسان در هیچ زمانی به اندازه سنین کودکی او نیست.

وی افزود: نکته دیگری که باید به آن توجه شود رویکرد اصلی بچه ها و خردسالان به خوبی هاست. اینکه فطرت خداخواهی، حق مداری و عدالت محوری و ارزشمداری در کودکان قوی است. یعنی رویکرد اصلی اشان به خوبی و پرهیز از بدی و زشتی است. اینها نکات مثبت و مفیدی است که روند تعلیم و تربیت را از روند منفعلانه به روند کنشی و فعالانه جهت و سو می دهد.

رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد تصریح کرد: مسئله دیگری که باز در متون دینی مورد توجه قرار گرفته این است که پیش از آنکه سرزمین دل و جان بچه ها از ناحیه موارد دیگر آسیب پذیر شود پیشگامی شود و ذهن و جان آنها را به سمت خوبی ها و ارزشهای اسلامی حرکت دهند. نکته چهارمی که باز باید به آن توجه بشود مسئله تأثیر تربیت غیرمستقیم است که روانشناسان امروزه به آن رسیده اند و این روش مورد تأکید آنان است. یعنی پیش از آنکه پدر و مادر بخواهند با بیان مستقیم و سخنشان بر روی بچه ها اثر بگذارند با نوع نگاه، نوع منش، نشست و برخاست هایشان بر کودکان اثر می گذارند. یعنی همان تلاوت قرآن و نماز خواندن هایی که دارند این خودش اثر خاص خودش را روی بچه ها می گذارد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: نکته بعد اصل تدریج است. یعنی در روایات هم آمده بچه ها را گام به گام با آموزه های دینی آشنا ساخت اول کلمه لا اله الا الله را بگویند بعد رسالت را و بعد نماز را و بعد احکام دیگر را. روی این اصل تدریج باید خیلی تأکید بشود.

نصیری اظهار داشت: یک مسئله دیگر این است که در عصر مدرنیته بچه های ما با ابزارهای که خارج از دست ماست پرورش می یابند این هشدار و خطر بزرگی برای خانواده هاست. سابق بر اینها بچه ها در کوچه ها و محیط های باز با بازی های سالمی که داشتند رشد می کردند. الان بچه در یک آپارتمان ۶۰، ۷۰ متری در یک اتاق سربسته اسیر است که یا جذب تماشای کارتون و سریالهای تلویزیونی است یا بازی کامپیوتری می کند.

رئیس مؤسسه معارف وحی و خرد افزود: نوع این بازی ها هم از سوی کمپانی های غربی تنظیم و ساخته شده و عموم آنها حامل و حاوی پیام فرهنگ غربی است که لزوماً نه دینی و نه اخلاقی است. باید برای این شرایط که عصر مدرن بر ما تحمیل کرده فکری کنیم.

این محقق و پژوهشگر حوزه علوم اسلامی یادآورشد: اینکه چطور می توانیم روش تربیت اسلامی را پیگیری کنیم روی این کار شود و کارمان در این شرایط به مراتب سخت تر از دوران گذشته است.